Trong mỗi con người, ai cũng có đức tính tốt xấu đan xen vào nhau. Chúng sẽ phát triển theo nhận thức, quan điểm, hoàn cảnh của từng cá nhân. Chỉ khi bản thân tự thấy sai lầm và quyết tâm sửa đổi thì bản tính tốt mới được phát triển mạnh mẽ. Ngoài ra, nếu thường tiếp xúc với những người lương thiện, chắc chắn hậu quả rủi ro cũng giảm đi đáng kể. Vậy làm sao chọn lọc và nhận biết người tốt đang ở xung quanh chúng ta?
Từ xa xưa, ông bà ta đã đúc kết kinh nghiệm thực tế qua câu nói ‘có đức mặc sức mà ăn’ nhằm nhắc nhở mỗi cá nhân cần phải nêu cao tinh thần sống nhân nghĩa, đạo đức. Bởi điều này không chỉ tăng lên nhân phẩm mà còn tích lũy được ‘hạt giống’ sung túc ở tương lai khi biết cho đi những giá trị thiện lành như lòng tốt, tình thương và sự quan tâm đối với người khác bất kể dù tinh thần hay vật chất đều là những việc làm tốt. Chính vì hiểu sâu sắc giá trị yêu thương nên đa số người giàu, nổi tiếng trên thế giới đã tự nguyện đóng góp và thành lập các quỹ từ thiện nhằm hỗ trợ những người bất hạnh, khó khăn. Thậm chí, nhiều nhà tỷ phú hiện nay đã công bố di chúc sau khi qua đời, trích phần lớn tài sản sẽ đưa các hoạt động tổ chức đó chẳng hạn tỷ phú Warren Buffett, Michael Bloomberg, Tim Cook, Bill Gates, Chuck Feeney, George Soros, Azim Premji, Carlos Slim Helu, Lý Gia Thành,…
Ảnh. Các tỷ phú trích phần lớn tài sản vào hoạt động từ thiện
Họ mạnh dạn ‘hiến tặng’ không chút do dự, tất cả là vì lòng trắc ẩn đặt trên sự lo lắng, vượt qua nỗi sợ vốn có của con người, đồng thời coi trọng trách nhiệm xã hội và muốn được đóng góp để tri ân cuộc sống. Cộng thêm phần trải nghiệm đã đi qua, họ càng tuyệt đối tin tưởng vào quy luật công bằng của vũ trụ rằng ‘cho đi sẽ còn mãi’. Họ xem đó như một ‘tấm chắn bảo vệ’ cho con cháu thoát ra các tệ nạn tiêu cực xung quanh. Hành động này, có thể thúc đẩy năng lực trí tuệ, phát triển ý thức tự giác kế thừa cho thế hệ sau. Một ví dụ điển hình là tỷ phú dầu mỏ, ông John D. Rockefeller đã làm theo cách này và đến các đời con cháu của ông vẫn duy trì sự vương giả suốt hơn 100 năm qua, dần trở thành truyền thống nuôi dạy con làm giàu của gia tộc nhà Rockefellers.
Ảnh. Tỷ phú John D. Rockefeller để lại ‘di chúc’ khi còn sống
Vì vậy, từ thuở nhỏ ai trong chúng ta cũng được cha mẹ khuyên dạy nên kết thân người tốt và tránh xa người xấu bởi họ lo sợ những việc kém may mắn sẽ xảy ra đến với con khi chúng chưa đủ kinh nghiệm nhìn ra người đối diện.
Bên cạnh đó, sự tiến bộ văn minh hiện đại giúp con người ngày càng thông minh, khả năng ứng biến, giao tiếp tốt có thể che đậy được cảm xúc, thói xấu bên trong nên rất khó phân biệt. Bằng chứng trên thực tế, có rất nhiều người mới đầu bị cuốn hút bởi dáng vẻ bên ngoài, ăn nói lịch thiệp hiền lành, giữ lời hứa, biết cảm thông, chia sẻ những mảnh đời bất hạnh. Nhờ đó, họ trở nên dễ mến trong mắt người khác, bạn bè đều thương quý. Thế nhưng, một khi họ ‘lật mặt’ cũng khiến cho ta phải chua xót, thất vọng, đôi lúc mất cả niềm tin vào mối quan hệ xung quanh.
Vậy thì nếu dựa vào kinh nghiệm “trông mặt mà bắt thành dong” trong trường hợp này, thật khó thể phân biệt đâu là người sống tình cảm, lương thiện. Ngược lại, chắc chắn chẳng ai đủ sức ‘diễn suốt’ quãng thời gian dài. Do đó, ngoài việc quan sát thái độ, hành động, lời nói, chúng ta cần chú ý đến những đặc tính nhận diện ở thời điểm hiện tại mới có thể đưa ra kết luận một cách rõ ràng thông qua 5 điểm dưới đây.
1. Không lợi dụng ai để có được danh tiếng, tiền bạc hay dục vọng
Đây là tính chính trực của người tử tế, bởi họ rất ngại làm phiền và sợ mang tiếng lợi dụng người khác cho nên thường giữ lòng tự trọng với người giàu và cũng không muốn nhận tiếng tốt mà làm giảm đi giá trị người nghèo qua hành động giúp đỡ vì họ sâu sắc hiểu rằng không có người thân nào muốn người nhà mình trở thành nhân vật đáng thương, thấp kém trong mắt người khác. Trừ trường hợp họ không đủ sức hỗ trợ nên mới cần sự chung tay hoặc là điều đó nằm trong chiến lược PR, Marketing thương hiệu. Tuy nhiên, nếu có công khai chia sẻ, họ cũng chọn hình ảnh phù hợp, sử dụng ngôn từ nhẹ nhàng, lịch sự để trân trọng đối phương. Đặc biệt, không chèn ép hay cố tình dụ dỗ khi biết người đó đang gặp khó khăn về vật chất, tình cảm nhằm muốn chiếm đoạt, tư lợi cá nhân.
2. Dám chịu trách nhiệm, thừa nhận sai lầm, giữ lòng biết ơn và bảo vệ kẻ yếu
Được xem là nét đặc trưng riêng của người có tính quân tử ‘dám làm dám chịu’ và không đổ lỗi cho bất cứ ai, bởi họ luôn trung thực với chính mình. Thay vì tìm cách bao biện, họ sẽ tích cực thừa nhận lỗi lầm, ngay cả khi đó chỉ là việc hỗ trợ người khác. Nếu đã chấp nhận làm thì họ sẽ chịu trách nhiệm hậu quả của mình. Do vậy, khi ai đó giúp đỡ dù nhiều hay ít, họ luôn nhớ ơn và nhắc đến tên bằng sự trân quý. Ngoài ra, bản tính ‘anh hùng hiệp nghĩa’ thích giúp đỡ và bảo vệ kẻ yếu luôn hiện diện bên trong những người trượng phu.
3. Dễ xúc động khi thấy người nào đó đau khổ, hạnh phúc
Đặc điểm này, thường có ở những người sống tình cảm. Nhất là khi họ chưa từng trải qua những việc như thế nhưng lại dễ xúc động trước sự đau khổ, niềm vui của người khác. Bởi chỉ có trái tim đầy lòng thương cảm mới dâng trào cảm xúc mà không cần lý do. Đôi lúc, thấy ai đó hạnh phúc, họ còn vui mừng hơn chính mình nhận được. Một số người biểu lộ sự đồng cảm giấu trong giọt nước mắt, với người nội tâm kín đáo có thể nhìn qua hành động chăm chú lắng nghe, ánh mắt đượm buồn, nụ cười hiền từ, khuyên lời chân thành. Thậm chí, mang cả tâm tư vào nội dung sáng tác chẳng hạn viết, vẽ, âm nhạc khiến người xem nghe cảm thấy nhẹ nhàng, xót xa và cảm động.
4. Nói chuyện luôn có ý kết nối, hàn gắn với mọi người xung quanh
Những thói quen như vầy, thuộc tính cách người nhiệt tình vì họ không muốn chứng kiến cảnh rạn nứt tình cảm, gia đình phân ly nên chỉ cần nghe thấy ‘điều bất thường’ ở đối phương thì lập tức tìm cách nói tốt, giảng hòa để giữ hòa khí đôi bên. Dù cho đó là người lạ, mới quen họ cũng có thể ngồi suốt nhiều giờ liền, nghiêm túc lắng nghe tâm sự và nghĩ cách làm sao gắn kết tình thương, cũng như giúp người kia vơi bớt nỗi buồn mà chẳng cần bất kỳ lợi ích nào. Tuy nhiên, với người sáng suốt khi biết bản thân không đủ khả năng thuyết phục hoặc thấy người đó tiếp tục không đổi, họ sẽ dừng ngay việc chia sẻ để tránh tạo thêm điều xấu xảy ra, đồng thời không muốn lãng phí thời gian cho người cố chấp và thiếu tôn trọng họ.
5. Vui vẻ đón nhận thiệt thòi, không than trách, hay ‘nhường’ người khác
Kiểu người này rất hiếm gặp, nếu có được hãy trân trọng bởi đó mới thật sự là người nhân hậu. Mặc dù bên trong đầy đủ bản lĩnh, trí tuệ, năng lực và lòng tốt nhưng họ ngại phô diễn tài năng, chỉ thích âm thầm giúp đỡ, không đòi hỏi sự trả ơn. Chính đức tính khiêm nhường hay suy nghĩ điều tốt đẹp cho người khác, cũng không oán giận những thiệt thòi đã trải qua. Ngược lại, họ giữ lòng biết ơn nghịch cảnh, luôn mang tinh thần lạc quan vui vẻ đến mọi người. Có lẽ nhờ từ trường tích cực với sự bao dung kèm thêm lòng chân thành mới khiến cho người khác tự nhiên cảm mến, tin tưởng khi họ chẳng nói lời nào.
Các dấu hiệu tham khảo trên có thể giúp bạn phần nào chọn lọc đối tượng kết giao. Tuy nhiên, theo các nhà tâm lý cho rằng tính cách tốt xấu sẽ còn thay đổi theo thời gian nếu họ thay đổi mục tiêu lý tưởng sống ngay thời điểm hiện tại. Dẫu vậy, đến cuối cùng ai rồi sẽ nhận ra ‘con đường lương thiện mới thực sự có được bình yên và hạnh phúc’.
Nguồn Trang Viết Việt Nam
*Nếu Quý độc giả cảm thấy bài viết hữu ích, mời các bạn hãy nhấn vào nút chia sẻ bên dưới. Trong trường hợp muốn đóng góp thông tin hoặc có yêu cầu liên quan, xin hãy gửi về hộp thư trực tuyến của Trang Viết Việt Nam tại contact@trangviet.vn
Một bài viết sâu sắc